เลิกบุหรี่ หักดิบ หรือค่อยๆ ลด ก็ไม่ได้ ทำอย่างไร เคี้ยวหมากฝรั่ง หรือแผ่นแปะเลิกบุหรี่ ได้ผลมั้ย
การเลิกบุหรี่เป็นการตัดสินใจที่สำคัญและไม่ง่าย คุณจึงจำเป็นต้องเลือกวิธีการเลิกบุหรี่ที่เหมาะสมกับตัวเองให้มากที่สุดโดยอาจตัดสินใจ เลิกแบบหักดิบ หรืออาจจะจะค่อยๆ ลดจำนวนที่เคยสูบลง ก็ได้ขึ้นอยู่กับตัวคุณ แต่ถ้าหากคิดว่าทำไม่ได้ทั้งสองวิธี เพราะเสพติดนิโคตินไปแล้ว ได้มีการทดลองใช้ยาหรือนิโคติน ในรูปแบบอื่น ที่ไม่ต้องสูบ ให้เกิดควันเป็นที่รำคาญแก่คนอื่น จะได้ผลหรือไม่
หมากฝรั่งนิโคติน
หมากฝรั่งนิโคติน เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผสมนิโคติน และทำให้ดูดซึมในช่องปากได้ดี ซึ่งที่มีจำหน่าย ก็มี 2 แบบ คือ แบบชิ้นละ 2 มก.และชิ้นละ 4 มก.
หลักการทำงาน การปลดปล่อยนิโคตินเข้าสู่กระแสเลือดมากน้อย ขึ้นกับความถี่และความรุนแรงในการเคี้ยงหมากฝรั่งนิโคติน ซึ่งโดยปกติหลังเคี้ยวประมาณ 20 นาที นิโคตินจะถูกปลดปล่อยประมาณ ร้อยละ 90 และดูดซึมเข้าช่องปาก
นิโคตินที่เหลือจากการเคี้ยว จะถูกกลืนลงไปในกระเพาะและถูกดูดซึมเข้าสู่กระเพาะอาหาร และเผาผลาญอย่างรวดเร็วที่ตับ กลายเป็นสารที่ไม่ออกฤทธิ์ และเป็นอันตราย
หากเคี้ยวนิโคตินในขนาด 4 มก ติดต่อกันทุก 2-3 ชั่วโมง จะได้รับนิโคตินในเลือดใกล้เคียงและคล้ายคลึงกับในผู้ที่สูบบุหรี่จัด
ได้ผลแค่ไหน สำเร็จร้อยละ 38 จากการติดตามในช่วง 4-6 สัปดาห์ถึง 12 เดือน มีโอกาสกลับมาสูบบุหรี่ใหม่ ถึงร้อยละ 66.3 การที่เป็นเช่นนี้ อธิบายได้ว่า ไม่สามารถตอบสนองต่อสิงห์อมควันได้ทันท่วงทีนั่นเอง และการเคี้ยวหมากฝรั่งนิโคติน ทำให้เกิดการเมื่อยล้าขากรรไกร และเจ็บคอในระยะแรกได้
แผ่นแปะผิวหนังนิโคติน
เป็นเวชภัณฑ์ที่จะนำนิโคตินเข้าสู่ร่างกายทางผิวหนัง ในปริมาณที่คงที่และแน่นอน ต่อเนื่องนาน 16-24 ชั่วโมง และพบว่าระดับนิโคติน ในเลือดจะมีความเข้มข้นสูงสุดที่ 7-9 ชั่วโมงหลังแปะแผ่นนิโคติน ทั้งนี้ปริมาณมากน้อยก็ขึ้นอยู่กับพื้นที่ในการแปะด้วย แนะต่อเนื่องเกินกว่า 10 วัน จึงจะทำให้มีการสะสมของนิโคตินในเลือดในระดับที่ใกล้เคียงกับการสูบบุหรี่วันละ 1 ซอง
แปะอย่างไร จึงจะได้ผล
– แปะแผ่นนิโคตินขนาด 30 ตร.ซม. จะเหมาะสำหรับผู้ที่สูบบุหรี่มากกว่าวันละ 1 ซอง
– ขนาด 20 ตร.ซม. จะเหมาะสำหรับผู้ที่สูบบุหรี่น้อยกว่าวันละ 1 ซอง
ได้ผลทันทีมั้ย ภายหลังแปะ พบว่าอาการอยากสูบบุหรี่ลดลงอย่างเด่นชัด ลดอารมณ์หงุดหงิดได้ แต่ไม่ลดอาการหิวหรือความเคยชินที่อยากสูดควันบุหรี่
ได้ผลแค่ไหน พบว่าอัตราการเลิกบุหรี่ได้ด้วยแผ่นนิโคติน สำเร็จ ร้อยละ 5-20 ซึ่งอธิบายได้ว่า ต้องใช้เวลานานในการออกฤทธิ์ และคนที่ต้องการเลิก มีอาการปากว่าง ไม่เหมือนการเคี้ยวด้วยหมากฝรั่งนิโคติน และพบว่าผลข้างเคียงก็พบได้ เช่น อาการนอนไม่หลับ ฝันร้าย ไอมากขึ้น ปวดเมื่อย
จากผลการทดลองจะเห็นได้ว่า การเลิกบุหรี่ด้วยยาทดแทนนิโคตินดังกล่าว ได้ผลน้อยมาก เมื่อเทียบกับการหักดิบ และพบว่านิโคตินที้ง 2 แบบ ได้มีการจดทะเบียนจำหน่ายแล้วในประเทศไทย ตั้งแต่ 10 กว่าปีที่แล้ว แต่ก็ไม่เป็นที่นิยมซักเท่าไหร่นัก แต่ไม่แน่ในอนาคตอาจจะมีแบบสูดดม แบบพ่นจมูก ออกมาทำการทดลองเพิ่มขึ้นก็ได้
จากผลการทดลองจะเห็นได้ว่า การเลิกบุหรี่ด้วยยาทดแทนนิโคตินดังกล่าว ได้ผลน้อยมาก เมื่อเทียบกับการหักดิบ และพบว่านิโคตินที้ง 2 แบบ ได้มีการจดทะเบียนจำหน่ายแล้วในประเทศไทย ตั้งแต่ 10 กว่าปีที่แล้ว แต่ก็ไม่เป็นที่นิยมซักเท่าไหร่นัก แต่ไม่แน่ในอนาคตอาจจะมีแบบสูดดม แบบพ่นจมูก ออกมาทำการทดลองเพิ่มขึ้นก็ได้
อ้างอิงจากบทความของ ผศ.นพ. ไพบูลย์ สุริยะวงศ์ไพศาล แห่งศูนย์เวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์รพ.รามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ลงตีพิมพ์ในวารสารคลินิก