Hair Cycle : โกนผม ผมดกขึ้นกว่าเดิม ? ผมร่วง เมื่อไหร่ เส้นผมใหม่ ถึงจะงอก และยาวเหมือนเดิม
โกนผมแล้วผมจะดกขึ้นมั้ย
– การโกนผมแล้วเส้นผมจะขึ้นไว จะได้ผลแค่ช่วงเด็กเท่านั้น เพราะเป็นช่วงที่ร่างกายกำลังเสริมสร้างร่างกาย เมื่อเราโกนผมเซลล์รากผมถูกกระทบกระเทือน ร่างกายจะต้องเร่งซ่อมแซมในส่วนนั้น
– แต่ถ้าเมื่ออายุมากขึ้นในช่วงประมาณ 20 ปีเป็นต้นไป หากมีเหตุการณ์อะไร ที่ต้องทำให้โกนผมเส้นผม เช่นจากอุบัติเหตุ หรือ กรณีที่ต้องบวชพระ บวชเณร บวชชี เส้นผมอาจจะไม่ได้ขึ้นมารวดเร็วหรือไม่แข็งแรงเท่าตอนเด็ก ยิ่งในบางคนที่มีประวัติผมร่วงผมบาง จากกรรมพันธุ์หรือฮอร์โมน DHT สูง อาจจะยิ่งทำให้เส้นผมขึ้นมาช้ากว่าปกติได้อีก
วิวัฒนาการการเติบโตของเส้นผม
-ต่อมขน(Hair Follicle) เริ่มเกิดขึ้นในช่วงปลายเดือนที่ 2 และต้นเดือนที่ 3 ขอวการตั้งครรภ์ ผมชุดแรกที่เกิดในครรภ์เรียกว่า Lanugo Hair ปกติจะหลุดร่วงไป 3-4 อาทิตย์ก่อนคลอด
เส้นผมที่เกิดขึ้นมาใหม่จะแบ่งเป็น
1. ขนเส้นอ่อน (Vellus hair) ซึ่งได้แก่ เส้นผมที่ขึ้นใหม่ ช่วง 2-3 อาทิตย์แรก จะเส้นอ่อน มีความยาวไม่เกิน 2 เซ็นติเมตร, มักจะไม่มีสี และมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 30 ไมครอน ไม่มีสี
2. Terminal Hair คือ ขนที่มีลักษณะเป็นเส้นใหญ่ มีความหยาบและยาวกว่า เวลลัส (Vellus hair), มีแกนผม(Medulla), มีสี, และมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 60 ไมครอน ซึ่งกว้างที่สุดเมื่อเทียบกับผมทั้ง 3 ประเภท เมื่อย่างเข้าสู่วัยรุ่น เทอร์มินัล (Terminal hair) จะแยกเป็นอีก 2 ประเภท คือ Asexual hair และ Sexual hair
2.1 Asexual Hair. ได้แก่ ผมที่ศรีษะ คิ้ว ขนตา แขน ขา ในบางคน
2.2 Sexual Hair. ได้แก่ ขนในวัยหนุ่มสาว บริเวณหัวหน่าว รักแร้ หนวด เครา และหน้าอก
วงจรการเจริญเติบโตและการงอกของเส้นผม
วงจรในการเจริญเติบโต มีดังนี้
ระยะที่ 1. Anagen เส้นผมจะมีสีเข้ม และหนาที่สุด เส้นผมบริเวณหนังศรีษะ ร้อยละ 85-90 จะอยู่ในระยะนี้ และกินเวลาประมาณ 2-6 ปี ก็จะเข้าสู่ระยะที่ 2
ระยะที่ 2 Catagen เส้นผมจะเริ่มเลื่อนชั้นขึ้นมา สีผมเริ่มจางลง พบได้ร้อยละ 1 กินเวลา ประมาณ 2-3 สัปดาห์ ก็จะเข้าสู่ระยะที่ 3
ระยะที่ 3 Telogen เส้นผมจะหยุดการเจริญเติบโตและเลื่อนตัวขึ้นไป จนเลยช่องเปิดของต่อมไขมันพบได้ประมาณ ร้อยละ 10-15 ฃม. ระยะนี้กินเวลาประมาณ 3 เดือน ก็จะหลุดไป
อัตราการงอกของเส้นผม
ได้มีคำถามกันบ่อยๆ ว่า “ผมร่วง เมื่อไหร่ เส้นผมใหม่ ถึงจะงอก และยาวเหมือนเดิม” สรุปดังนี้ พบว่าอัตราการงอกของเส้นผมแตกต่างกันดังนี้
– บริเวณกลางกระหม่อม ประมาณ 0.44 มม.ต่อวัน
– บริเวณขมับประมาณ 0.39 มมต่อวัน
สรุป กรณีโกนผม ผมใหม่จะงอกขึ้นโดยเฉลี่ยประมาณ 0.8-1.0 ซม.ต่อเดือน ส่วนกรณีปลูกผม ผมจะขึ้นใหม่ และโตเต็มที่ ใช้เวลา 2 ปี และพบว่าผมบนหนังศีรษะคนปกติมีประมาณ 100,000 เส้น และ ถ้าร่วงไม่เกิน 100 เส้นต่อวัน ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ
ดังนั้นการที่มีบางคนแอบอ้างถึงการใช้โลชั่น หรือยาเร่งให้ผมและขนยาวเร็วกว่านี้ จึงไม่สามารถทำได้ แม้แต่การสระผมบ่อยๆ ก็ไม่ได้ทำให้ผมยาวขึ้นแต่อย่างใด ดังนั้นอย่าได้หลงเชื่อคำโฆษณาใดๆ เกี่ยวกับการทำให้ผมยาวเร็วกว่า อัตราที่กำหนดข้างบน